ÇAPRAÅžIKLIK

DiÅŸ-çene boyut uyumsuzluÄŸundan kaynaklanır. 2-4 mm arası çapraşıklıklar hafif, 4-7 mm arası çapraşıklıklar orta, 8 mm ve yukarısı çapraşıklıklar ÅŸiddetli çapraşıklıklardır.
Çapraşıklığın miktarına göre diÅŸ çekimli veya çekimsiz sabit tedaviye karar verilir. 

 

ROTASYONLU DÄ°ÅžLER (DÖNÜK DÄ°ÅžLER)

Bir diÅŸin kendi ekseni etrafında dönmüÅŸ olmasına Rotasyon denir. Rotasyonlu diÅŸ, diÅŸ kavsi içerisinde daha fazla yer kaplar, çapraşıklığa neden olur. DiÄŸer komÅŸu diÅŸlerin pozisyonunu bozar ve düzgün bir kapanışa engel olur. Hem estetik, hem de fonksiyon açısından tedavi edilmesi gerekir. Ortodontik tedavi ile kolaylıkla tedavi edilebilir.

DÄ°ASTEMALI DÄ°ÅžLER (ARALIKLI DÄ°ÅžLER)

DiÅŸler arasında aralanma, genellikle ön iki diÅŸin arasında görülür. Bazı durumlarda ise tüm ağızda diÅŸ aralanmalarına rastlanılır. Bu aralıklar, 2 diÅŸ arasındaki diÅŸeti liflerinin çok kalın olmasından, bazı durumlarda da diÅŸlerin boyutlarının küçük olmasından kaynaklanabilir. Bu aralıklar ortodontik olarak kapatılabilir ancak diÅŸ boyutlarının çok küçük olduÄŸu hastalarda diÅŸ boyutlarının büyütülmesi de düÅŸünülmelidir.

ÖRTÜLÜ KAPANIÅž (DERÄ°N KAPANIÅž)

Üst ön kesici diÅŸler, normalde alt ön diÅŸleri 2 mm örtmelidir. Üst ön diÅŸler bazen alt diÅŸleri normalden fazla kapatır. Bu vakalarda alt diÅŸler çok az gözükür veya hiç gözükmez. Bazı vakalarda alt kesici diÅŸler, üst damaÄŸa deÄŸerek, bazen de üst kesici diÅŸler alt kesicilerin önündeki diÅŸetine deÄŸerek tahriÅŸe neden olurlar.

Üst diÅŸlerin aşırı uzaması, gülümseme sırasında üst diÅŸetinin de fazlaca gözükmesine de neden olur. Örtülü kapanış tedavi edildiÄŸinde hem düzgün bir gülümseme çizgisi ve hem de saÄŸlıklı çiÄŸneme fonksiyonu elde edilir.

ÇAPRAZ KAPANIÅž

Ters kapanış da denebilir. Normalde üst diÅŸler, hem ön hem de arka tarafta alt diÅŸleri örtmektedirler. Bir veya birkaç diÅŸin ters kapanışta olması çapraz kapanış olarak adlandırılır ve hangi yaÅŸta tespit edilirse edilsin mutlaka tedavisi gerekmektedir. Ön veya arka çapraz kapanış ÅŸeklinde kendini gösterebilir.

ÇENELERDE DARLIK

Ortodontide sıklıkla üst çene darlığından söz edilir. Ancak bazen alt çene de üst çeneyle beraber dardır. Sadece üst çene darlığı genellikle kendini arka diÅŸler bölgesinde çapraz kapanışla gösterir. Bu durum da hangi yaÅŸta tespit edilirse edilsin mutlaka tedavisi gerekmektedir.

ALT ÇENENiN iLERiDE GÖZÜKMESi

Bu durum ÅŸu nedenlerle ortaya çıkabilir; alt çene ileride üst çene normal, alt çene normal üst çene geride veya alt çene ileride üst çene geride olabilir. Bu vakaların kesin teÅŸhisi sefalometrik film analizi sonucu yapılmaktadır.

Problem üst çene geriliÄŸi ise büyüme geliÅŸim dönemi içerisindeki bireylerde üst çene öne alınabilir. Ancak büyüme geliÅŸimin sona erdiÄŸi vakalarda üst çenenin ileri alınması sadece ortognatik cerrahi ile beraber yürütülen ortodontik tedaviyle mümkündür.

Problem alt çenenin ileride olması ise çocuÄŸun büyüme geliÅŸim döneminin bitmesi beklenir. Böylece alt çenenin büyüyeceÄŸi kadar büyümesi ve son halini alması saÄŸlanır. Büyüme geliÅŸim dönemi sonunda(17-18 yaÅŸlarında) ortodontik tedaviye baÅŸlanır. Bu dönemde ortognatik cerrahi öncesi, ağız ameliyata hazırlanır. Çapraşıklıklar açılır, diÅŸler muntazam bir ÅŸekilde dizilir. Ortognatik cerrahi ile birlikte çeneler ileri, geri aÅŸağı veya yukarı konumlandırılır. Bu tür ameliyatlar hastane ÅŸartlarında genel anestezi altında yapılır.

ÜST ÇENENIN ILERIDE GÖZÜKMESI

Üst çenenin ileride göründüÄŸü durumlarda ; üst çene ileride alt çene normal pozisyonda, üst çene ileride alt çene geride veya üst çene normal alt çene geride olabilir.

Hangi çenenin normal, ileride veya geride olduÄŸu sefalometrik film analizi ile belirlenir ve o çeneye yönelik tedavi uygulanır. Bu durum, ortodontik tedavi yöntemleriyle büyüme-geliÅŸim dönemi içerisinde tedavi edilebilir. Büyüme geliÅŸimini tamamlamış hastalarda ise problemin çözümü için vakanın durumuna göre diÅŸ çekimli tedavi(kamuflaj tedavisi) veya ortognatik cerrahi tedavi uygulanabilir.

ÖN VE ARKA AÇIK KAPANIÅž

Ön ve/veya arka bölgede diÅŸler birbirinden uzakta konumlanmışsa, arada açıklık varsa buna açık kapanış adı verilmektedir.

Bu vakalar genelde yanlış yutkunma, parmak emme veya uzun süre emzik emmeden dolayı geliÅŸir.
Erken yaÅŸta (3-6) yakalanıp bu alışkanlılar düzeltilirse kendi kendine düzelme olasılığı vardır. Fakat daha ileriki yaÅŸlarda tespit edilirse ortodontik tedavi ile düzeltilir.

UYUÅžMAYAN ORTA HATLAR

Ä°deal kapanışta, üst ön 2 kesici keser diÅŸin arasındaki orta hat ile alt ön 2 kesici diÅŸ arasındaki orta hat çakışmalıdır. Orta hatların çakışmadığı durumlar hem kapanış bozukluÄŸunun göstergesidir hem de estetik olarak sorun teÅŸkil etmektedir.

Gömülü diÅŸler, sürme zamanı geldiÄŸi halde çeÅŸitli nedenlerden dolayı ağız boÅŸluÄŸunda yerini alamayan, kemik ve yumuÅŸak doku içerisinde kısmen veya tümüyle kalmış olan diÅŸlerdir. Toplum genelinde diÅŸlerimizin gömülü kalma sırası alt çene yirmi yaÅŸ, üst çene yirmi yaÅŸ, üst çene köpek diÅŸi, alt çene köpek diÅŸi, alt çene küçük azı diÅŸler, üst çene küçük azı diÅŸler olarak sıralanmaktadır.

Ortodontik olarak en sık tedavi edilen gömülü diÅŸler üst köpek diÅŸleridir. Köpek diÅŸleri aÄŸzın tam köÅŸesinde yer alan, kökleri en uzun ve saÄŸlam olan diÅŸlerdir. Estetik olarak, çiÄŸneme fonksiyonunda ve çenenin yana hareketlerinde önemli fonksiyonları vardır. Gömülü köpek diÅŸlerinin çoÄŸu ortodontik tedavi ile baÅŸarılı bir ÅŸekilde yerlerine getirilebilmektedir. Gömülü kalmış kopek diÅŸlerinin çekilmesi en son tercih edilmesi gereken tedavi yöntemidir.
Gömülü kalmış diÅŸlere sahip hastada, baÅŸarı ÅŸansı hastanın yaşına, gömülü diÅŸin kemik içerisindeki konumuna baÄŸlıdır. DiÅŸin kökü olması gereken yere ne kadar yakın ise baÅŸarı ÅŸansı o kadar artmaktadır. Bunun yanında hastanın yaşının genç olması da tedavinin baÅŸarı ÅŸansını arttırmaktadır.

EKSÄ°K DÄ°ÅžLER

Bireyde diÅŸlerin doÄŸumsal olarak bulunmamasına konjenital diÅŸ eksikliÄŸi denmektedir. Konjenital diÅŸ eksikliÄŸi toplumun %6-10’unda görülmektedir. 20 yaÅŸ diÅŸlerini saymazsak eksikliÄŸi en sık görülen diÅŸler üst yan kesici diÅŸler ve alt 2. küçük azı diÅŸleridir.
Ortodontik tedavisi, vakanın uygunluÄŸuna göre ya eksik diÅŸ yerinin tam olarak açılıp sonradan araya protez diÅŸ yapılması(köprü veya implant) ya da eksik diÅŸ boÅŸluÄŸunun tamamen kapatılması ÅŸeklindedir.

PROTEZ ÖNCESÄ° TEDAVÄ°

Daha önceden çekilmiÅŸ bir diÅŸ boÅŸluÄŸu uzun seneler tedavi edilmeden durmuÅŸsa; çekim boÅŸluÄŸunun yanındaki diÅŸler boÅŸluÄŸa doÄŸru devrilir, ön diÅŸlerde aralanmalar ve karşı çenedeki diÅŸlerde uzama görülebilir. Ortodontik tedavi ile çekilmiÅŸ olan diÅŸ boÅŸluÄŸuna komÅŸu diÅŸler dikleÅŸtirilir, boÅŸluk orijinal boyutuna getirilir. Karşı çenedeki uzamış diÅŸler de kemik içine doÄŸru hareket ettirilir. Böylece diÅŸ hekimi çekim boÅŸluÄŸuna ideal ÅŸekilde köprü veya implant yerleÅŸtirebilir.

YARIK DAMAK-DUDAK TEDAVÄ°SÄ°

Dudak yarığı veya dudak – damak yarığı doÄŸumda en sık görülen fiziksel bozukluklardan birisidir. Dudak yarığı vakalarında üst dudakta, damak yarığı vakalarında ise damakta yarık mevcuttur. Her 700 bebekten 1 bebekte dudak ve damak yarığı, her 1000 bebekten 1 bebekte dudak ve her 2000 bebekten 1 bebekte damak yarığı görülmektedir.

Dudak damak yarıklı çocuklarda, 7 yaşından itibaren daimi diÅŸlerin sürmeleriyle beraber ortodontik tedaviye baÅŸlanır. Bu çocuklarda problem genellikle üst çene darlığı ve üst çenenin geliÅŸim yetersizliÄŸidir. Bu vakalarda bazen sadece ortodontik tedavi ile, bazense ortodontik tedavi- ortognatik cerrahi kombinasyonu ile ideale en yakın estetik ve diÅŸ kapanışı elde edilebilir.